Uygulamalı Bilimler Fakültesi Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.13099/21

Listeleniyor 1 - 20 / 20

Energy poverty and health in Turkey: Evidence from Longitudinal data
(Elsevier, 2024) İpek, Egemen; İpek, Özlem
This study critically examines the effect of energy poverty on health in Turkey between 2018 and 2021 using the Income and Living Conditions Survey Longitudinal Micro Data Set. It considers the multidimensional structure of household energy poverty and its individual effects on health, resulting in several significant findings. Firstly, the multidimensional energy poverty index at the household level is obtained as a continuous variable using principal component analysis, considering subjective and objective indicators of energy poverty. Secondly, the impact of energy poverty on health at the individual level and the effect of several socioeconomic variables, including unobserved heterogeneity, are estimated with the random effects ordered logit model. Finally, commonly used measures of energy poverty in the literature and their health impacts are compared. The robustness analysis results show that the model's goodness of fit is highest when the multidimensional energy poverty index is constructed using principal component analysis. In addition, the analysis results show that unobserved heterogeneity across individuals significantly impacts health. These results indicate that decentralized policies should be implemented to increase policy effectiveness in combating energy poverty.
Siyah Kuğuyu Yönetmek
(2020) İnce, Mehmet; Özbozkurt, Onur Başar
Tahmin edilemeyen ve risk analizi yapılmasına karşın öngörülemeyen olayları ifade eden “Siyah Kuğu”, Taleb (2007) tarafından literatüre kazandırılmakla birlikte dünya genelinde akademik anlamda dikkat çeken bir metafor haline gelmiştir. Ancak, Türkçe literatürde yeterli ilgiyi görmemiş ve herhangi bir bilimsel araştırmaya konu olmamıştır. Bu açıdan bu çalışma, özellikle Türkçe literatürdeki eksikliğin giderilmesi ve stratejik yönetim sürecinde dikkat edilmesi gereken siyah kuğuların doğru bir şekilde yönetilerek, yöneticilere yeni bir perspektif sunması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışmada, risklerin planlanması ve yönetilmesinde, gerçekçi olmayan beklentilerden uzak durulması, olasılık alanlarının net bir şekilde belirlenerek stratejilerin bu yönde geliştirilmesi, siyah kuğulara karşı körlüğün oluşmaması için siyah kuğuların daima farkında olarak gerek iç gerekse dış çevre analizinin yapılması, dogmatik bir perspektif ile stratejilerin oluşturulmasından kaçınarak, her olasılığın meydana gelebileceği bilinciyle stratejilerin formüle edilmesi ve pozitif siyah kuğulara daima açık, negatif siyah kuğulara karşı ise proaktif davranarak gerekli önlemlerin alınması gibi hususların, siyah kuğunun stratejik yönetiminde önem arz ettiği görülmüştür.
Tüketicilerin Covid19 (Korona) Virüsüyle Artan Stoklama İsteğinin Online Satın Alma Davranışına Etkisi
(2020) Tor Kadıoğlu, Cansu; İnce, Mehmet
Tüketim, bireylerin vazgeçilmez ihtiyaçlarındandır. Bireylerin satın alma davranışı birçok faktörden etkilenmektedir. Pandemik salgına bağlı olarak oluşan kriz ortamında tüketici davranışlarının da değişmesi muhtemel bir sonuçtur. Bu çalışma Covid19 Korona virüsünün 2020 yılı Mart ayında ülkemize yayılmasıyla, tüketici davranışlarında gözlenen değişimleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma online anket formu aracılığı ile 16-21 Mart 2020 tarihleri arasında, 369 kişinin katılımıyla yürütülmüştür. Türkiye’de salgının fazlasıyla yayıldığı bir dönem geçiren ve kendilerini evlerinde karantinaya alan tüketicilerle yapılan görüşmelerden önemli bulgular elde edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, salgın durumunda tüketicilerin daha fazla online satın aldığını ve bazı perakende ürünlere daha fazla rağbet ettiğini göstermiştir. Ayrıca AMOS programı ile yapılan yapısal eşitlik modellemesiyle, Korona virüs salgını sırasında, tüketicilerdeki stoklama eğiliminin online satın alma davranışını pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Tüketicilerin salgın döneminde en sık alışveriş yaptığı online sitelerin sırasıyla Trendyol, Migros Sanal Market ve Hepsi Burada olduğu görülmüştür. Tüketicilerin çok miktarda satın aldıkları ürünler sırasıyla, çay/kahve, ev temizlik ürünleri, makarna ve kuru bakliyat olarak belirlenmiştir. Salgın riski ortadan kalktığında tüketicilerin sık sık el yıkamaya devam edecekleri, kalabalık ortamlara girmeyecekleri ve seyahat ederken temkinli olacakları ulaşılan bulgular arasındadır. Tüketicilerin karantina ve pandemik salgın sebebiyle yoğun olarak yaptıkları online satın alma davranışında ve stoklama eğiliminde demografik değişkenlere göre tespit edilen farklılıklar bulunmaktadır. Araştırmanın doğal afet, salgın, kriz gibi zamanlarda tüketicideki olası değişimleri anlamak ve strateji belirlemek isteyen firmalara yol gösterici olması beklenmektedir.
Pandemi Sürecinde Tüketicilerde Hissedilen Ölüm Kaygısının Demografik Faktörlere Göre Değerlendirilmesi
(Muş Alparslan Üniversitesi, 2021) Tor Kadıoğlu, Cansu; İnce, Mehmet
Tüm dünyada yaşanan COVID-19 pandemisi nedeniyle toplumlar, maddi ve manevi anlamda kaygılıdır. Tüketicilerin pandemi sürecinde algıladığı manevi risklerin, tutum ve davranışlarını değiştirebileceği düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı, Tomas-Sabao, Gomez-Benito ve Limonero tarafından geliştirilmiş olan "Ölüm Kaygısı Ölçeği’ni pandemi sürecine uyarlayarak tüketici grupları bakımından değerlendirmektir. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’de yaşayan, COVID-19 pandemi sürecinde mecbur kalmadıkça evden çıkmadığını belirten, yani karantinada kalan 386 tüketici oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri Mart-Nisan 2020 tarihinde çevrimiçi anket aracılığıyla toplanmıştır. Sonuçlar incelendiğinde; dışsal ölüm kaygısı, ölümün kabulü, ölüme ilişkin düşünceler ve ölümün kaçınılmazlığı boyutlarında; cinsiyet, yaş, gelir ve eğitim durumu bakımından anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.
Does Psychological Ownership Affect Green Organizational Behavior?
(2022) Özbozkurt, Onur Başar; İnce, Mehmet; Yeşilkuş, Fatma
This paper explores the impact of psychological ownership in an organizational plane on green organizational behavior, which plays a significant role in creating a sustainable environment and helps mitigate ecological issues of the world. The present study aims at being fulfilled the research gap by exploring the impact of psychological ownership on green organizational behavior. To this end, the data was collected from 237 employees working at one of the leading fastener manufacturers in Turkey by using the convenience sampling method. The data obtained from the questionnaire has been analyzed via “SPSS 26.0”. Our findings suggest that psychological ownership has a statistically significant impact on green organizational behavior and contributes to theoretical and practical implications.
Yolcu Taşıma Maliyetlerinin Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemine Göre Hesaplanması: Devlet Demiryolları İşletmesinde Vaka Çalışması
(2019) Beller Dikmen, Beyhan; Doğan, Zeki; Deran, Ali
Amaç – 1985 yılında Dr. Robin Cooper tarafından geliştirilen faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi; mamul ya da hizmet üretimi sırasında tüketilen kaynak ve faaliyetlerin maliyetlerini belirleyerek mamul ya da hizmet maliyetlerinin doğru bir şekilde hesaplanmasını sağlamaktadır. İşletmelerin performans ölçümlerini arttırabilmek amacıyla maliyetlerin iyileştirilmesini sağlayan yöntem, işletme yöneticilerinin karar vermelerine de yardımcı olmaktadır. İnsanların ve üretilen mamul veya hizmetlerin yer değiştirmesini sağlayan ulaştırma sektöründe de alınacak kararlar ve bu kararlar doğrultusunda oluşacak maliyetler önem taşımaktadır. Çalışmada ulaştırma sektöründe yer alan TCDD İşletmesi’nde yolculara sunulan hizmet maliyetlerinin hesaplanmasında faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi incelenmiş ve vaka çalışması yöntemi kullanılarak, bu sektörde ulaştırma maliyetlerinin faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre tasarımı gösterilmiştir. Yöntem – Ulaştırma sektöründeki özel durumların sistematik bir şekilde araştırmasının yapılabilmesi için çalışmada örnek vaka yöntemi kullanılmıştır. Bulgular – Çalışmada; işletmenin geleneksel maliyetleme yöntemine göre hesaplanan koltuk başı ve yolcu Km birim maliyetlerinin, faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre hesaplanan koltuk başı ve yolcu Km birim maliyetlerinden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Tartışma – Ulaştırma sektöründe hizmet sunumuna başlamadan önce faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi analizi yapılmadığı durumlarda işletmelerin daha fazla taşıma maliyetlerine katlanması durumu söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle, işletmelerin bu analizleri yaparak ilgili kararları vermesi işletmeler açısından önem taşımaktadır
Sukuk ve Ortaklığa Dayalı Kira Sertifikalarının Muhasebeleştirilmesi
(ASMMMO, Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, 2019) Deran, Ali; Beller Dikmen, Beyhan
Yatırım yapmak isteyen ancak yapılan yatırım karşılığında faiz geliri elde etmek istemeyen bireysel ve kurumsal yatırımcıların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ortaya çıkan katılım bankaları ve bazı özel finans kuruluşları faizsiz finansal araç olarak ifade edilen ürünleri yatırımcıların kullanımına sunmaktadır. Yatırımcıların kullanımına sunulan bu ürünlerden bir tanesi de faizli tahvillere alternatif olarak ortaya çıkan, dünyada ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan ve uluslararası piyasalarda sukuk, ülkemizde ise kira sertifikası olarak bilinen faizsiz finansman aracıdır. Bu çalışmanın amacı, sukuk kavramının açıklanması ve ortaklığa dayalı kira sertifikalarının muhasebeleştirme esaslarını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle sukuk kavramı, sukukun tarafları, özellikleri ve türleri açıklanmıştır. Daha sonra, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından ortaklığa dayalı kira sertifikaları olarak ifade edilen kira sertifikalarının bir uygulama örneği aracılığı ile kaynak kuruluş, varlık kiralama şirketi ve yatırımcılar açısından muhasebeleştirme işlemleri gerçekleştirilmiştir.
Is PMI a Leading Indicator: Case of Turkey
(2020) Akdağ, Saffet; Deran, Ali; İskendereoğlu, Ömer
In this study, the causal relationships of the Purchasing Managers Index (PMI) with various financial factors are examined. As a result of the analysis, it is determined that the change in the Istanbul-Stock-Exchange-Industry Index (ISEIND) causes the change in the PMI and the changes in the PMI also causes the changes in the Industrial-Production Index (IPI) and the Capacity-UtilizationRates (CUR). It is also determined that the causality towards to PMI from the ISEIND and causality towards IPI from PMI is valid in the medium- and long-run, whereas the causality towards PMI to CUR are valid for the all periods. According to these results, PMI can be considered as a leading indicator for the real sector. However, the same result does not apply to the financial sector.
Büyükşehir Belediyeleri İle Bağlı İdarelerde İç Denetimin Etkinliği: Mersin Örneği
(Selçuk Üniversitesi, 2020) Deran, Ali; Alıcı, Orhan Veli
Toplumsal düzeyde gereksinim duyulan kamusal nitelikli hizmetlerin giderek çeşitlenmesi neticesinde bu alanlarda faaliyet gösteren idarelerin yönetim süreçleri karmaşık bir hale gelmiştir. Buna bağlı olarak da hizmetlerin ifasında denetimin önemi ve işlerliği elzem bir hal almıştır. Türkiye’de de kentleşme ve nüfus artışı gibi nedenlerle yerel hizmetlerin sunumunda etkin bir denetimin gerekli olduğu anlayışı kabul görmektedir. Bu çalışmada da ülke nüfusunun önemli bir kısmı için mahalli müşterek nitelikli hizmetleri sunan büyükşehir belediyeleri ile bağlı idarelerin denetim süreçleri özetlenerek, özellikle kamu yönetimi paradigmalarında yaşanan değişimle beraber tatbik imkânı bulan iç denetimin etkinliği açıklanacaktır. Genel yönetim kapsamındaki idarelerle beraber anılan idarelerde iç denetim faaliyetinin çıktıları, Sayıştay Başkanlığınca yapılan denetim sonuçlarıyla da mukayese edilecek, akabinde de büyükşehir belediyeleri ve bağlı idareleri özelinde mikro bir değerlendirmeye gidebilmek adına Mersin örneği ele alınacaktır.
Comparison of Valuation Measures in Terms of Turkey Accounting/Financial Reporting Standards (TMS/TFRS), Financial Reporting Standard for Large and Medium-Sized Entities (BOBI FRS) and the Tax Procedure Law (VUK): A Study onto The Asset Structure of Financial Position Statement
(2021)
In this study, the valuation principles and measures in the Tax Procedure Law (VUK), Turkey Full Set Accounting / Financial Reporting Standards (TMS/TFRS) and Financial Reporting Standards for Large and Medium Enterprises (BOBİ FRS) are examined. The aim of this study is; it is the comparison of the valuation principles and measures in terms of TMS/TFRS, BOBI FRS and VUK on the elements of the asset structure of the statement of financial position and to demonstrate a common valuation basis and measure. The focus of the study is the approaches adopted by VUK, TMS/TFRS and BOBI FRS in terms of financial reporting. While the VUK focuses on the realization of financial reporting in terms of accurate calculation of the tax to be provided by the enterprises to the state, TMS/TFRS and BOBI FRS aim to provide financial information that is appropriate and truthful, understandable, comparable, verifiable and timely to those who need financial information. Valuation measures also differ due to the difference in the goals adopted.
Blok Zinciri Teknolojisinin Ödeme Sistemleri, Muhasebe Bilgi Sistemi ve Denetim Sürecine Etkisi; Kripto Varlıkların Finansal Tablolarda Raporlanması
(2021) Deran, Ali; Beller Dikmen, Beyhan; Özçelik, Musa
Bu çalışmanın amacı; blok zinciri teknolojisinin ödeme sistemleri, muhasebe bilgi sistemi ve denetim süreçleri üzerindeki etkisini tartışmak ve kripto varlıkların finansal tablolarda raporlanması sürecinde karşılaşılan sorunlara çözüm üretmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, blok zinciri teknolojisinin muhasebe, denetim ve ödeme sistemleri üzerine etkilerine yönelik kapsamlı literatür incelemesi yapılmış ve kripto varlıkların kullanım alanlarına göre finansal tablolarda hangi hesap grubu altında raporlanması gerektiği incelenmiştir. Çalışma bulgularına göre, blok zinciri teknolojisinin muhasebe bilgi sistemine entegrasyonunun fayda-maliyet analizi neticesinde henüz mümkün olmadığı kanaatine varılmıştır. Denetim sürecinde de işlemlerin doğruluğu ve bilgi teknolojileri altyapısı kapsamında ek denetim riskleri oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sebeple denetçilerin bilgi teknolojileri alanında da uzmanlaşması gerekmektedir. İşlem veya spekülasyon amaçlı edinilen kripto varlıkların mevcut şartlarda finansal tablolarda maddi olmayan duran varlıklar grubu altında raporlanmasının uygulama birliği açısından daha uygun olacağı düşünülmektedir. Zira kripto varlıklar, paranın işlevsel özelliklerinden değişim aracı ve hesap birimi olma özelliğini henüz tam olarak karşılayamadığı için hazır değerler grubunda raporlanması uygun değildir.
Covid -19 Salgını Döneminde Online Muhasebe Eğitimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma
(Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 2022) Beller Dikmen, Beyhan; Özçelik, Musa; Deran, Ali
Covid – 19 pandemisi ile birlikte eğitim ve öğretim sürecinde online öğrenme sisteminin kullanımının önemli düzeyde artması nedeniyle öğrencilerin bu sistemi kullanmalarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi öğrenim sürecinin etkinliğinin artırılması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerinde öğrenim gören ve Covid-19 döneminde en az bir muhasebe dersinin eğitimini uzaktan öğretim yoluyla (online) alan öğrencilerin, online öğrenme sistemini kullanmalarını etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öğrencilere anket uygulanarak elde edilen veriler Spss ve SmartPLS programları kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarında sosyal güvenin algılanan kullanım kolaylığı ve algılanan fayda üzerinde, algılanan kullanım kolaylığının algılanan fayda üzerinde, öznel normların algılanan fayda üzerinde etkilerinin olduğu; öznel normlar, algılanan fayda ve algılanan kullanım kolaylığının kullanım niyetinin yordayıcıları olduğu ve gerçek kullanımın da kullanım niyetinden etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Borsa İstanbul'a Kayıtlı Ulaştırma ve Depolama Sektörü İşletmelerinin Etkinlik Değerlendirmesi: Veri Zarflama Analizi Uygulaması
(2022) Aksungur, Mert; Deran, Ali
Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da işlem gören ulaştırma ve depolama sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2018 ve 2019 yıllarındaki görece etkinliği ölçülmüş, etkin olmayan işletmelerin etkin olması için yapılacak iyileştirmeler üzerine önerilerde bulunulmuş, 2018 ve 2019 yılı ortalama etkinlik değerleri arasında karşılaştırma yapılmıştır. Veri Zarflama Analizinin girdi yönelimli ve ölçeğe göre sabit getiri modeli yardımıyla 8 işletmenin görece etkinlik düzeyleri, finansal performansa dayalı verileri kullanılarak belirlenmiştir. Analiz sonucuna göre işletmelerin her iki yılda da ortalama etkinliğinin benzer seviyelerde olduğu ve sektörel açıdan bir değişim meydana gelmediği görülmüştür. 2018 yılında ve 2019 yılında üçer işletmenin, etkin olduğu tespit edilmiştir. Etkin olmayan işletmelerin etkin olabilmesi için iyileştirme oranları belirlenmiştir.
Konsolide Finansal Tablolarin Tfrs 10, Bobi Frs Bölüm 22, Vergi Usul Kanunu Ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Açısından İncelenmesi
(2022) Beller Dikmen, Beyhan; Deran, Ali
Herhangi bir işletmenin farklı işletmelerle birleşerek tek bir çatı altında faaliyetlerini devam ettirmesi, bu işletmelerin mali nitelikli işlemlerinin de birleştirilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu durum, birleşen işletmelerin finansal tablolarının da biraraya getirilerek konsolide finansal tablolarının düzenlenmesini gerektirmektedir. Bu gereklilik, hem dünyada hem de ülkemizde konsolide finansal tabloların düzenlenmesi ile ilgili bazı standartların oluşturulmasını sağlamıştır. Bu standartlar arasında, TFRS 10: “Konsolide Finansal Tablolar Standardı” ve BOBİ FRS “Bölüm 22: Konsolide Finansal Tablolar Standardı” yer almaktadır. Çalışmanın amacı, konsolide finansal tabloların TFRS 10, BOBİ FRS Bölüm 22, Vergi Usul Kanunu ve Muhasebe Sistemleri Uygulama Genel Tebliğleri açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle konsolide finansal tablolar ile ilgili TFRS 10, Bobi Frs Bölüm 22, VUK ve MSUGT’deki açıklamalara yer verilmiştir. Daha sonra, konsolidasyon sürecinde yapılması gereken işlemler bir uygulama örneği ile açıklanmıştır.
Nesnelerin İnterneti Teknolojisinin Muhasebe ve Denetim Sürecine Etkisi ve Muhtemel Riskler
(2022) Özçelik, Musa; Beller Dikmen, Beyhan; Deran, Ali
Amaç –Bilgisayar ve İnternet bilgi için geçmişte insana bağlı olmuştur. Nesnelerin İnterneti kavramıile birlikte bu konuda insana bağlılık azalmaktadır. İşletmelerde kullanımı her geçen gün artan bu teknoloji, verimliliği arttırdığı gibi muhasebe ve denetim süreci üzerinde de olumlu etkilere sahiptir. Her yenilikte olduğu gibi bu teknoloji ile birlikte olumlu etkilerin yanı sıra yeni riskler de ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Nesnelerin İnterneti teknolojisinin kapsamlı bir doküman ve içerik analizini yaparak muhasebe ve denetim sürecine etkilerini tespit etmek ve ortaya çıkardığı riskleri belirleyerek çözüm önerileri sunmaktır.Yöntem –Bu çalışmada, literatürde yer alan ikincil veri kaynakları kullanılarak doküman analizi ve içerik analizi olarak ifade edilen nitel araştırma yöntemleri aracılığıyla analiz yapılmıştır.Bulgular –Çalışma bulgularımıza göre Nesnelerin İnterneti teknolojisinin; gerçek zamanlı kayıt, kayıt hatalarını azaltma, maliyet yönetimini iyileştirme, dijital raporlamaya imkân verme, denetçilerin kanıt toplama faaliyetlerini kolaylaştırma ve stok denetimini kolaylaştırma gibi olumlu etkilerinin yanı sıra veri analizi, maliyetler ve siber güvenlik gibi sorunları da vardır. Tartışma –Blok Zinciri, Metaverse ve Web 3.0 gibi teknolojiler ile Nesnelerin İnterneti kavramı yeni bir boyuta geçmekte ve insana olan ihtiyaç azalmakta olsa da doğru kararlar için insana ait beş duyuya her zaman ihtiyaç olacağı düşünülmektedi
Kamu İç Denetçilerinin Karşılaştıkları Etik İkilemler
(Kamu İç Denetçileri Derneği, 2022) Alıcı, Orhan Veli; Korkmaz, Oya; Deran, Ali
Türkiye’de 2003 yılında yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile iç denetim faaliyeti kamu idareleri ile kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmaya başlanmıştır. Süreç içerisinde mevzuat anlamında giderek gelişen iç denetçilik sistemi idareye değer katma, makul güvence sağlama çerçevesinde denetim ve danışmanlık faaliyeti sunmaya devam etmektedir. Ancak iç denetçilerin söz konusu faaliyetleri sırasında gerek denetim ve danışmanlığa konu faaliyetin mevzuata ve kamu yararına göre değerlendirilmesinde gerekse üst yönetim ile konuya bakış açısı özelinde etik ikilemde kaldıkları görülmüştür. Bu çalışmada çeşitli teşkilatlarda çalışan iç denetçilere etik ikilem yaşadıkları konular özelinde açık uçlu sorular yöneltilmiş; alınan yanıtlara istinaden iç denetçilerin yaşadıkları etik ikilemlerin muhteviyatı değerlendirilerek söz konusu durumların yaşanmaması adına alınması gereken önlemlerin neler olması gerektiği hususuna değinilmiştir.
Yapay Zekâ Kullanımının Muhasebe ve Denetim Süreci Üzerine Muhtemel Etkileri
(Gazi Kitapevi, 2022) Özçelik, Musa; Beller Dikmen, Beyhan; Erduru, İncilay; Deran, Ali
İnsanlar tarih boyunca hesap tutmuş ve kayıt yapmışlardır. Hatta yazının icadında hesap tutma gereksiniminin rol oynadığı düşünülmektedir. Başlangıçta bir sistem olarak adlandıramayacağımız bu kayıtlar muhasebe sisteminin oluşmasına öncü olmuştur. Avrupa’da 7. yüzyılda roma rakamları kullanılmış ve kayıt yapmak bu sayı sistemi ile oldukça zor olduğu için muhasebe sistemi gelişmemiştir. Daha sonra ondalık sayı sistemini ve ilk defa sıfır sayısını kullanan algoritmanın mucidi Harezmî ile hesap yapma işi kolaylaşmış ve muhasebe sistemi gelişmiştir. Abaküsün icadı ise muhasebe de makinaların kullanılmasında bir ilk olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle artan ticari faaliyetlerinde etkisiyle hesap makinesi, delikli kart makinesi ve bilgisayar gibi teknolojik cihazların kullanımı ile muhasebe hızla gelişmiş ve işlemler kolaylaşmıştır. Başlangıçta veri için tamamen insana bağımlı olan bilgisayarlar görülmekteyken internetin keşfi ve gelişimi ile birlikte veri kaynakları çoğalmış ve bilgisayarlar (cihazlar) insana ihtiyaç duymadan veri toplayabilecek kendi bilgi araçları ile güçlendirilmiştir (Madakam, Ramaswamy ve Tripathi, 2015). Özellikle veriye ulaşım ve veri kaynaklarındaki artış ile birlikte yapay zekâ kullanımı yaygınlaşmakta, bu da yapay zekâ kullanımını ülkeler için ulusal bir stratejik zorunluluk haline getirmekte ve ülkeler bu alanda çalışmalar sürdürmektedir (Bone, 2020). Yapay zekâ teknolojisi çeşitli alanlarda giderek daha önemli bir rol oynamaya devam edecek ve yakın gelecekte muhtemelen insan yaşamı üzerinde geniş kapsamlı etkilere sahip olacaktır (Pannu, 2015: 84). Genel olarak muhasebe ve özel olarak denetim alanı da yapay zekâdaki gelişmelerden etkilenmekte ve temel bir değişim süreci geçirmektedir (Agnew, 2016). Bu da yapay zekâ teknolojisini muhasebe tarihindeki dönüm noktalarından biri haline getirmektedir. Bu sebeple yapay zekânın muhasebe ve denetim süreci üzerine muhtemel etkilerinin araştırılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda çalışmada öncelikle yapay zekâ detaylı olarak açıklanmış olup muhasebe ve denetim sürecinde yapay zekânın kullanılabilirliği üzerinde durulmuştur. Yapay zekânın türlerine göre ve muhasebe/denetim sürecindeki iş yapılarına göre kullanımının yaygınlaşmasının farklı zaman aralıklarında gerçekleşeceği düşünülmektedir. Her alanda olduğu gibi yapay zekâ kullanımının muhasebe/denetim sürecinde de olumlu etkilerinin yanı sıra muhtemel sorunlarının olabileceği tartışılmaktadır. Bu kapsamda yapay zekâ kullanımının muhtemel sorunları ve avantajları göz önünde bulundurularak muhasebe mesleğindeki muhtemel etkileri üzerine de durulmuştur.
Türkiye’deki Devlet Üniversitelerinin Lisans Programlarında Yer Alan Denetim Dersi Müfredatının İncelenmesi
(Selçuk Üniversitesi, 2022) Deran, Ali; Erduru, İncilay; Özşahin Koç, Filiz
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki devlet üniversitelerinin lisans programlarında yer alan denetim dersi müfredatı kapsamında bulunan temel bilgilerin, haftalık içeriklerin, dersi öğretme ile ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin ve dersin öğrenme çıktılarının belirlenerek analiz edilmesidir. Çalışma kapsamında ihtiyaç duyulan veriler, 90 devlet üniversitesinin 132 programının Bologna ders bilgi paketinden elde edilerek, frekans analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, denetim dersinin üniversite müfredatlarında genellikle 3 kredi/5 AKTS şeklinde ve seçmeli ders olarak yer aldığı belirlenmiştir. Dersin yürütülmesi sırasında en fazla öğretim üyesi anlatımı (takrir) yönteminin kullanıldığı; gözlem, beyin fırtınası ile bilgisayarla veri analizi yöntemlerinin dersin öğretilmesi sırasında en az kullanılan yöntemler olduğu tespit edilmiştir. Denetim dersinin içeriği konusunda yapılan müfredat incelemeleri sonucu, bu dersin haftalık konu içeriklerinde temel düzeyde denetim konularının yer aldığı ve denetim süreçlerinde bilgi teknolojilerinin kullanımına yeterince yer verilmediği ortaya konulmuştur. Ders içeriklerinde ve öğretme yöntemlerinde bilgi teknolojilerine yönelik öğretme yöntemlerinin yeterince kullanılmamasına rağmen, üniversiteler tarafından dersin öğrenme çıktıları genellikle uygulamaya dönük olarak belirlenmiştir. Bu durum, dersin öğretiminde daha çok anlatım(takrir) yönteminin kullanılması, uygulamalı veri analizi ile veri analitiği gibi uygulamalar ile bu dersin içeriğinin desteklenmediği programlarda gerçeği çok yansıtmamaktadır
Factors Affecting Online Accounting Education in Terms of The Technology Acceptance Model and Social Capital Theory: The Case of Türkiye
(2023) Beller Dikmen, Beyhan; Özçelik, Musa; Deran, Ali
With the developing technology and COVID-19 pandemic, certain changes have been made in various areas. One of these changes has emerged in education as the transformation of conventional learning systems into online learning systems. The online learning system is effective if both teaching staff and students are prepared in terms of presenting information content and assessing student performance. Otherwise, certain problems may be encountered throughout the adaptation process. Therefore, it is crucial to determine the factors affecting the utilization of online learning systems. The present study aims to find out the factors influencing the utilization of online learning systems by accounting students enrolled in both state and foundation universities in Türkiye during the COVID-19 pandemic. To this end, a survey method was employed and survey data were analyzed using SPSS and SmartPLS software. The analysis results revealed that social trust had an impact on perceived ease of use and perceived usefulness, perceived ease of use had an impact on perceived usefulness, and subjective norms had an impact on perceived usefulness; whereas perceived ease of use, perceived usefulness, and subjective norms were predictors of behavioral intention to use, and actual use was also affected by behavioral intention to use
Gösterişci tüketimin ve motivasyonlarının yaş kuşakları ekseninde incelenmesi
(Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, 2021) Yağcı, Mehmet İsmail; Kadıoğlu, Cansu Tor
Gösterişçi tüketim, tüketici davranışlarının en eski konularından bir tanesidir. Veblen’den günümüze araştırmacılar; kişilerin, arzuladıkları kimliklere ve karakterlere seçtikleri ürünlerle ulaştıklarını söylemektedir. Bu çalışmada; tüketicilerin gösterişçi tüketimleri, Veblen’in Aylak Sınıfın Teorisi bağlamında ele alınarak, kuşaklar arası bir kıyasa gidilmiştir Araştırmanın amacı, gösterişçi tüketimin temel motivasyonlarını ve bu motivasyonlar arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak, bu yapının kuşaklara göre değişimini anlamaktır. Araştırma kapsamında; online ve yüz yüze anket yöntemleri ile 20 Temmuz- 15 Ekim 2019 tarihleri arasında 477 kişiden anket toplanmıştır. Elde edilen veriler; kikare analizi, frekans analizi, bağımsız t-testi, MANOVA testi, keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve yol analizleri kullanılarak, SPSS ve AMOS paket programları yardımıyla analiz edilmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi ile tüketicilerin sosyal kabul ihtiyacının ve statü arayışının gösterişçi tüketimlerini pozitif yönde etkilediği; prestij duyarlılıklarının ise gösterişçi tüketimlerini negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Gösterişçi tüketim eğiliminde tüketicilerin cinsiyeti ve gelirine göre anlamlı bir farklılık görülmezken yaş değişkenine ilişkin anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, ulaşılan bulgular çerçevesinde tartışılmış, araştırmacılara ve uygulamacılara birtakım öneriler sunulmuştur.

Güncel Gönderiler