Mersin ilinde örtü altı tarım çalışanlarının sosyodemografik özellikleri, çalışma koşulları ve iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine erişim düzeylerinin saptanması

Abstract

Tarım sektörü, gıda ihtiyacının karşılanmasının yanı sıra işgücü istihdamı bakımından da ekonomiye önemli katkılar sunmaktadır. Özellikle ülkemizde, kırsal kesimlerde okuma-yazma oranı yetersiz kalıp, genellikle bu kesimdeki insanlar geçimlerini tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Nüfus artışı ve kentleşmeyle birlikte mevcut tarım alanlarının sayısı azalmakta, dolayısıyla zaten gün geçtikçe ihtiyacın arttığı tarım faaliyetlerine olan ihtiyaç daha da artmaktadır. Hal böyleyken daha küçük alanda daha verimli üretim imkanı sunan örtü altı tarımcılık daha fazla rağbet görmektedir. Fakat ekonomik açıdan bu denli önem verilen sektör, ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği çerçevesinde hukuki ve insani olarak hala gereken düzeylerde önemsenmeyip geri planda tutulmaktadır. Bu çalışmada; tarımsal faaliyetlerin önemli bir bölümünü kapsayan örtü altı tarım sektörünün, bir çok tehlike ve riske açık olması, iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ile irdelenmesi gerekliliği ve iş kazası ve meslek hastalıklarına maruz kalma olasılığının gözardı edilemeyecek boyutlarda olmasından yola çıkılarak örtü altı tarım çalışanlarının sosyodemografik özellikleri, çalışma koşulları ve iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine erişim düzeylerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı epidemiyolojik bir araştırma yapılması planlanmıştır. Çalışmanın Mersin ili, Erdemli ilçesinin Kocahasanlı kasabasındaki seralarda tarım işçiliği yapan örtü altı tarım çalışanları ile yürütülmesi planlanmıştır. Örtü altı tarım çalışanlarının kayıt altına alınamaması ve toplam istihdam sayısının bilinmemesinden dolayı araştırmanın evreni belirlenememiştir. Araştırma 5 örtü altı tarım alanı (sera) ziyaret edilerek 42 tarım işçisi ile yapılmıştır. Veriler, araştırmaya katılım için gönüllülük esas alınarak, örtü altı tarım işçilerinin sosyodemografik özellikleri, çalışma koşulları ve iş güvenliği hizmetlerine erişim durumlarını içeren ‘’Anket Formu’’ ile toplanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde Ki-Kare önemlilik testi, frekans ve yüzdelik değerler kullanılmıştır. İstatistik anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Araştırmaya katılan örtü altı tarım çalışanlarının %52,4’ü kadın, yaş ortalaması 41,5’tir. Çalışanların %95,2’si örtü altı tarım işçiliği konusunda bilgilendirilmediklerini, %59,5’i çalışılan mevsimin olumsuz hava koşullarına karşı sera içerisinde herhangi bir tedbir alınmadığını, %100’ü işe başlamadan önce sağlık kontrolünün ve periyodik (aralıklı) kontrol muayenelerinin yapılmadığını, %40,5’i örtü altı tarımda çalışmaya başladıktan sonra sağlık sorunlarının ortaya çıktığını, %14,3’ü yaptığı iş dolayısıyla kaza geçirdiğini, %90,5’i çalışma sırasında meydana gelebilecek sağlık sorunları için tedbir alınmadığını, %54,8’i çalışma sırasındaki duruş şeklinden kaynaklı sağlık sorunu yaşadığını %28,6’sı kullanılmış ve boş tarım ilacı ambalajları ile temasta bulunduğunu, %100’ü çalışma sırasında kullandığı makine veya araç konusunda herhangi bir eğitim almadığını, %98,6’sı kullandığı kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanımı konusunda bilgilendirilmediğini belirtmiştir. Sonuç olarak örtü altı tarım çalışanları; sağlık ve güvenlik kapsamına alınmamakta, kimyasal maruziyeti, iş kazası ve meslek hastalıkları riski yüksek bir işkolu olmasına karşın ekonomik zorunluluklar ve genellikle öğrenim durumlarının düşük (%42,9 ilkokul, %16,7 ortaokul, %33,3 lise mezunu) olması sebebiyle bu işi tercih etmektedir.

In addition to meeting the food needs, the agricultural sector also makes significant contributions to the economy in terms of labor employment. In our country, especially in rural areas, literacy rate is inadequate and people in this sector generally earn their living from agriculture and animal husbandry. With the increase in population and urbanization, the number of existing agricultural areas is decreasing, thus the need for agricultural activities, which are already increasing day by day, increases. As such, undergrowth farming, which offers more efficient production in a smaller area, is more in demand. However, the sector, which is given such importance in terms of economy, is still ignored at the necessary levels in terms of legal and humanitarian issues in the framework of occupational health and safety in our country and is kept in the background.In this study; The socio-demographic characteristics of covered agricultural workers, considering the fact that the covered agricultural sector, which covers a significant part of agricultural activities, is open to many dangers and risks, should be examined with occupational health and safety practices, and the possibility of exposure to occupational accidents and occupational diseases is not negligible. A descriptive epidemiological research is planned to determine the conditions and access levels to occupational health and safety services.The study was planned to be carried out with the covered agricultural workers working in the greenhouses in Kocahasanlı town of Erdemli district of Mersin. The population of the research could not be determined due to the fact that the total number of employed agricultural workers was not registered and the total number of employment was not known. The research was carried out with 42 agricultural workers by visiting 5 covered agricultural areas (greenhouses). Data were collected by ’’ Questionnaire Form’’ containing which included sociodemographic characteristics, working conditions and access to safety services of covered agricultural workers on a voluntary basis. SPSS 22.0 software was used for data analysis. Chi-square significance test, frequency and percentage values were used in the analysis of the data. Statistical significance level was taken as p <0.05. 52.4% of the covered agricultural workers participated in the study were women and the average age was 41.5.95.2% of the employees were not informed about covered agricultural labor, 59.5% did not take any precautions in the greenhouse against adverse weather conditions of the season, 100% did not perform health checks and periodic (intermittent) inspections before starting work. , 40.5% stated that health problems emerged after working under cover agriculture, 14.3% had an accident due to the work they do, 90.5% did not take measures for health problems that may occur during the work, 54.8% 28.6% of them were in contact with empty pesticide packages, 100% did not receive any training in the machinery or vehicle they used during the study, 98.6% of them used personal use of protective equipment (PPE) He was not interested. As a result, covered agricultural workers; Although they are not included in the scope of health and safety, chemical exposure, occupational accident and occupational diseases, although high risk of economic necessities and generally low educational status (42.9% primary, 16.7% secondary, 33.3% high school graduates) prefers work.