Algılanan Ebeveyn İzlemesi, Siber Zorbalık ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkiler Ergenin Cinsiyetine Göre Farklılaşıyor mu?

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorTürkileri, Nilgün
dc.contributor.authorSoydaş, Damla Karlıer
dc.contributor.authorUçanok, Zehra
dc.date.accessioned2025-03-16T12:43:05Z
dc.date.available2025-03-16T12:43:05Z
dc.date.issued2021
dc.departmentTarsus Üniversitesi
dc.description108K424
dc.description.abstractBu araştırmanın temel amacı ilk ve orta ergenlik döneminde algılanan ebeveyn izlemesi ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkide siber zorbalığa maruz kalma ve siber zorbalık uygulamanın aracı rolünü ergenin cinsiyetine göre incelemektir. Algılanan ebeveyn izlemesi, ergenin okul dışı ve çevrimiçi aktiviteleri hakkında anne babasının bilgi sahibi olmasını ifade etmektedir. Yaşam doyumu ise benlik, okul, arkadaş, aile ve yaşanılan çevreden duyulan memnuniyeti kapsamaktadır. Çalışmanın örneklemini toplam 1395 (%52.5 kız ve %47.5 erkek) ortaokul ve lise öğrencisi (Ort.yaş = 14.87, S = 2.04) oluşturmuştur. Ergenlere Ebeveyn İzlemesi Ölçeği, Öğrenciler için Çok Boyutlu Yaşam Doyumu Ölçeği ve Sanal/Siber Zorbalık Ölçeği sınıf ortamında grup halinde uygulanmıştır. Bulgular, beklentiyle uyumlu biçimde, ebeveynlerinden daha fazla izleme algılayan ergenlerin daha yüksek düzeyde yaşam doyumu rapor ettiğini göstermiştir. Benzer şekilde, ebeveyn izlemesini daha yüksek algılayan ergenlerin daha düşük düzeyde siber zorbalık rapor ettikleri gözlenmiştir. Yapısal Eşitlik Modeli analiz sonuçlarına göre siber zorbalığa maruz kalmanın, hem kız hem de erkek ergenler için, ebeveyn izlemesi ile ergenin yaşam doyumu arasındaki pozitif yöndeki ilişkide kısmi aracı rol oynadığı görülmektedir. Öte yandan, sadece erkek ergenlerde ebeveyn izlemesi ile ergenin yaşam doyumu arasındaki ilişkide siber zorbalık uygulama kısmi aracı rol oynamaktadır. Ancak kızlarda siber zorbalık uygulama ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin anlamsız olmasından dolayı aracı etki test edilmemiştir. Elde edilen bu yöndeki ilişkiler, ergenin cinsiyetinin önemli bir faktör olarak ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular genel olarak değerlendirildiğinde ise ergenlerde riskli davranışları azaltmada ve onların sağlıklı bireyler olarak yetişmelerinde anne babaların aktif izleme uygulamalarının rolünü vurgulayan görüşleri desteklemektedir.
dc.description.abstractThe present study mainly aims to examine the relationship between perceived parental monitoring and life satisfaction during early and middle adolescence (aged between 12-18) and the mediating role of exposure to cyberbullying and cybervictimization in this relationship according to gender. Perceived parental monitoring refers to the knowledge of parents about the out-of-school and online activities of adolescents, whereas life satisfaction pertains to the level of satisfaction of students with their self, school, friends, family, and environment. The sample consisted of 1,395 (female: 52.5%; male: 47.5%) secondary school and high school students (M = 14.87, SD = 2.04). The participants completed a package of four self-report questionnaires, namely, a Demographic Information Form, the Parental Monitoring Scale, the Multidimensional Students’ Life Satisfaction Scale, and the Cyberbullying Scale in the classroom setting. As hypothesized, the results demonstrated that adolescents with perceived high levels of parental monitoring reported high levels of life satisfaction and low levels of cyberbullying. The results of structural equation modeling indicated that cybervictimization plays a partially mediating role in the positive relationship between parental monitoring and adolescent life satisfaction for both genders. However, cyberbullying partially mediates the relationship between parental monitoring and adolescent life satisfaction only in male adolescents. However, this mediating effect was not tested for the female participants due to the non-significance of the relationship between cyberbullying and life satisfaction. The relationship in this direction reveals that gender should be considered an important factor. In summary, these findings suggest that perceived parental monitoring plays a protective role in the general well-being of adolescents by reducing risky online behaviors, such as bullying in cyberspace.
dc.description.sponsorshipTÜBİTAK Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Projeleri
dc.identifier.doi10.26650/SP2020-849445
dc.identifier.endpage989
dc.identifier.issn1304-4680
dc.identifier.issn2602-2982
dc.identifier.issue3
dc.identifier.startpage959
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.26650/SP2020-849445
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.13099/535
dc.identifier.volume41
dc.language.isotr
dc.publisherİstanbul Üniversitesi
dc.relation.ispartofStudies in Psychology
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_20250316
dc.subjectİlk ve orta ergenlik
dc.subjectebeveynlik uygulamaları
dc.subjectebeveyn izlemesi
dc.subjectsanal/siber zorbalık
dc.subjectbireysel iyilik hali
dc.subjectEarly and middle adolescence
dc.subjectparental strategies
dc.subjectparental monitoring
dc.subjectcyberbullying
dc.subjectcybervictimization
dc.subjectwell-being
dc.titleAlgılanan Ebeveyn İzlemesi, Siber Zorbalık ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkiler Ergenin Cinsiyetine Göre Farklılaşıyor mu?
dc.title.alternativeDoes the Associations among Perceived Parental Monitoring, Cyberbullying, and Life Satisfaction of Adolescents Differ in Boys and Girls?
dc.typeArticle

Dosyalar

Koleksiyon

Öksüz Yayınlar