BU DEFA ENKAZ SAHNEDE: N. TANER BÜYÜKARMAN’IN GERİYE KALAN OYUNUNDA DEPREM VE TARİHSELLİK
[ X ]
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Türkiye Kamu Çalışanları Kalkınma ve Dayanışma Vakfı (TÜRKAV)
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bir tiyatro türü olan tarihsel oyun, geçmişin araçsallaştırılıp insanın sahnedeki durumuna dış gerçeklik olarak giydirildiği ve çevre olarak tarihî olsa dahi içerikte çağdaş olanı yakalayan bir edebi türdür. Yalın tarihin tekrarı ve olayların aktarımı değil sahihliğin peşine düşerek edebiyatın zevk değerleriyle oluşan tarihsel oyun, tema ya da izlek olarak insanları derinden etkilemiş olayları da seçebilir. N. Taner Büyükarman’ın Geriye Kalan’ı da aynı fay hattında farklı çağlarda gerçekleşmiş ve büyük yıkımlara sebep olmuş üç depremi konu edinir. Depremlerin yarattığı üç farklı enkaz vardır: Ayasofya’nın kubbesi, Topkapı Sarayı yıkıntıları ve Değirmendere Sahili’ndeki bina göçüğü. Bu enkazlar etrafında ise insanın fiziki sarsıntı karşısında büründüğü duygusal ve eylemsel hâller sergilenir. Doğu Roma devrinde, 558 yılındaki depreminin ardından Ayasofya’nın kubbesi yeniden yükseltilmeye çalışılırken akıl ve taassubun çatışması, Osmanlı İstanbul’unda, 1509 yılındaki depremde sarayın yıkıntılarındaki yağma/hırsızlık girişimi ve 1999 depreminde Gölcük’teki enkazda ise hayat kurtarmak uğruna umut, merhamet ve karamsarlık duygularıyla gelgitler yaşayan insanlar seyredilir. Nihayetinde hangi çağda olursa olsun geriye kalan, depremlerin bıraktığı izler ve insanın acı karşısında edindiği unutkanlıktır. Geriye Kalan oyununun özü ise depremin insan zihninde yarattığı yıkımı tazelemek değil, dikkatleri bu felaket karşısında edinilen geçmiş deneyimlere ve enkaz etrafında beliren insan durumlarına çevirmek olduğu düşünülebilir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türk Tiyatrosu, Tarihsel Oyun, Deprem, N. Taner Büyükarman, Geriye Kalan
Kaynak
TÜRKAV Kamu Yönetimi Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
3
Sayı
4
