Yazar "Çelik, Kayhan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Uluslararası petrol üretiminin oyun teorisi ile analizi
    (2019) Çelik, Kayhan
    Petrol, günümüzde birçok sektörün üretim sürecinde gerek hammadde olarak gerekse de enerji olarak önemli bir girdi faktörüdür. Ülkeler arasında ham petrol rezervlerinin eşit bir şekilde dağılmaması kimi ülkeleri kaynak ülke konumuna, kimi ülkeleri de petrole bağımlı ülke konumuna getirmektedir. Böylece petrole sahip olma isteği rekabete neden olmaktadır. 1960’lı yılların başında birçok ülkenin bir araya gelerek Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)’nü kurması petrol piyasalarındaki rekabeti devasa boyutlara taşımıştır. OPEC’in ham petrol piyasalarındaki rekabet anlayışının yanında petrolü politik bir araç olarak görmesi ise 1973 yılında batıya yönelik uyguladığı petrol ambargosu ile kanıtlanmıştır. Söz konusu ambargo ile yaşanan ekonomik durgunluklar ham petrol piyasalarının modellenmesi ve OPEC davranışlarının test edilmesi gibi akademik çalışmaları da hızlandırmıştır. Özellikle iki veya daha fazla karar mekanizması arasındaki çatışma durumunu modelleyen oyun teorisi yaklaşımı ham petrol piyasalarındaki rekabetin modellenmesi çalışmalarında da kullanılmıştır. Bu doğrultuda çalışmada OPEC’in ve OPEC’e dâhil olmayan petrol üreten ülkelerin petrol piyasalarındaki üretim miktarlarına dayalı rekabeti, oyun teorisi temelinde analiz edilmiştir. Bu amaçla, OPEC ve OPEC’e dâhil olmayan petrol üreten ülkeler (ham petrol piyasası oyuncuları) iki oyuncu olarak ayrılmış, oyunculara ait 1972-2017 dönemini kapsayan üretim miktarı ve petrol fiyat serileri analizde kullanılmıştır. Yapılan analizde, petrol üretim miktarlarının oyunculara göre ne olması gerektiği, bu oyuncuların üretim miktarlarının birbirleri açısında en ideal noktalarının ne olduğu ve oyuncuların üretim kararlarında birbirleri açısından kimin kimi takip ettiği tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, uluslararası ham petrol piyasasının varsayım olarak düopol yapısı içerisinde, OPEC’in üretim kararlarında OPEC’e dâhil olmayan petrol üreten ülkeleri takip ettiği tespit edilmiştir.